Fabrice Peutat, melkveehouder in Hombourg, staat voor een grote verandering. De overstap naar biologische landbouw bracht hem ertoe een scharrelstal te bouwen met een mestrobot en een melkstal. Dit najaar verhuist de kudde van de roostervloer naar de nieuwe stal. De boer legt uit wat tot deze ingrijpende verandering heeft geleid.

Na 20 jaar normale bedrijfsvoering wordt het melkveebedrijf van Fabrice Peutat na een omschakelingsperiode van 2 jaar biologisch. Deze heroriëntatie brengt veel veranderingen met zich mee op zijn boerderij.

In 2001 nam Fabrice Peutat het bedrijf over naast dat van zijn ouders. Dat was in Homburg, in het Land van Herve in de provincie Luik. Dit bedrijf omvatte destijds een oppervlakte van 20 hectare, een quotum van 200.000 l melk, 40 koeien en jongvee en 200 vleesvarkens. De boerderij is in de loop der jaren uitgebreid dankzij de erfpacht van de weilanden van de buren. In 2018 werd het uitgebreid tot 45 ha. De kudde groeide uit tot 65 melkkoeien.

In 2018 kreeg Fabrice 20 hectare land erbij toen zijn ouders stopten met hun activiteiten. Maar hoe kon hij die het beste gebruiken? Hij had al genoeg werk en wilde zijn kudde niet uitbreiden naar 100 melkkoeien. Hij besloot, net als zijn zwager, ook over te stappen op biologisch. Hij dacht er al een tijdje over na, maar de oude gebouwen voldeden niet aan de specificaties.

Dus met de extra 20 ha waagde hij de sprong. In de biologische landbouw is de aanbevolen bezettingsgraad per ha 1,4 koeien om zelfvoorzienend te worden in voedsel. Zodat hij zijn 65 koeien kon houden, hij hoefde niet uit te breiden.

Er werd een nieuwe stal gebouwd om aan de biologische normen te voldoen. Fabrice stopte ook met de conventionele varkenshouderij, omdat hij de varkensmest niet mag mengen met de mest van de biologische koeien. Bovendien had hij onvoldoende opslagcapaciteit voor de varkensmest.

In februari is gestart met de bouw van de nieuwe schuur, met houten bekleding. Het project liep wat vertraging op door de vergunning en de sneeuw in de winter, maar sinds dit najaar is de nieuwe schuur klaar voor gebruik. Het gebouw meet 54 mx 22 m en heeft 80 cabines. De boer zal in de winter de drachtige vaarzen samen met de koeien erin huisvesten. Slechts een deel van het gebouw is voorzien van een roostervloer en een mestkelder van 200 m3. “We hebben voldoende opslagcapaciteit. Deze keuze beperkt de uitstoot van gassen in de stal”, legt de boer uit.

Een nieuwe constructie met robotaanzuiging en een eigenschap van een schone avancée pour l'éleveur. Son confort sera fort amélioré.La construction d'une new étable avec robot aspirateur et salle de traite est une belle avancée pour l'éleveur. Son confort sera fort améliore.

Fabrice heeft inderdaad een ronde mestopslagtank van 1.500 m3, pal naast de nieuwe stal. Hij bouwde het samen met zijn vader in 2008. Tot nu toe is de mest in deze tank gepompt. “Het voordeel van deze grote open tank is dat de mest erg vloeibaar is (drijfmest). De mest gaat gemakkelijk naar de wortels van de planten als ze in de grond worden geïnjecteerd”, vult onze gastheer aan. Daarnaast stinkt de mest in bewaring niet en hoeft deze maar 4 keer per jaar te worden gemengd.

Fabrice verkoos een mestrobot boven een schraapsysteem. De Lely robot is 1,20 m breed, schraapt alles voor zich af en zuigt de mest in een tank van 300 l. Als de mestrobot vol is, zal deze zich ter hoogte van de roostervloer leegmaken. De robot is voorzien van een waterreservoir en kan zowel naar voren als naar achteren water spuiten. Hij werkt op afroep: in de wachtkamer, op de roostervloer... Hij kan worden ingezet waar het nodig is en op het meest geschikte moment. De mestrobot is geprogrammeerd om verschillende 'routes' te volgen en is te besturen met een smartphone.

Dankzij deze robot heeft de boer veel meer comfort, want in de winter kostte het hem anderhalf uur per dag om alles schoon te maken in zijn voormalige stallen.

De nieuwe stal heeft 80 ligboxen voor drachtige vaarzen en koeien. De kudde zal de komende jaren groeien naar 70 tot 75 dieren. - Foto: SB

Er is geen melkrobot aangeschaft, omdat het doel van de biologische landbouw is om de koeien zoveel mogelijk te laten grazen. De melkveehouder koos daarom voor een melkstal. Nadat de koeien zijn gemolken, gaan ze terug naar de wei. De melkstal bestaat uit 2x8 plaatsen en is voorzien van een melkmeter. De stal is voorbereid voor de installatie van een koe-identificatiesysteem met individuele halsbanden om tochtige dieren te detecteren en herkauwen te monitoren. “Dit wordt zeker de volgende stap”, zegt de Fabrice, “omdat we zo kunnen anticiperen op gezondheidsproblemen. Met deze melkstal wordt de werklast aanzienlijk verminderd, in de oude installaties duurde elke melking 3 uur...

Om energie te besparen installeerde hij een variabel debiet vacuümpompsysteem voor de melkmachine. Regenwater wordt teruggewonnen voor het schoonmaken van de loopruimtes en de melkstal.

De melktank heeft een inhoud van 6.000 l – de melk wordt om de 3 dagen opgehaald door de Laiterie des Ardennes – en is voorzien van een voorkoeler. Dankzij een leidingsysteem bereikt de melk een temperatuur van 18 °C in de melktank. Het water dat voor de koeling wordt gebruikt, wordt hergebruikt voor het drenken van het vee.

De koelunit is voorzien van een warmteterugwinningssysteem. Er is niet gekozen voor het plaatsen van zonnepanelen, omdat het lokale netwerk hier niet op aangepast is.

Omdat de boer veel weilanden rond de boerderij heeft, grazen de koeien zo lang mogelijk buiten. Dit jaar is de grasproductie bijzonder hoog, de eerste snede voor kuilvoer was uitzonderlijk. De boer kuilt of wikkelt zijn voorgedroogde gras in balen, afhankelijk van de weersomstandigheden. Ook oogst hij in het laagseizoen hooi voor de koeien en het jongvee.

Fabrice is gestopt met het gebruik van minerale meststoffen vanwege de overstap naar biologische landbouw. Alleen de eigen drijfmest wordt uitgereden. Ook de maïsproductie (2,75 ha) is stopgezet, omdat het lastig is in de biologische landbouw. De velden werden opnieuw ingezaaid met een mengsel van hoofddeksel en luzerne. Deze mengeling is in 2020 voor de komende 4-5 jaar gezaaid. Het wordt ingekuild in ronde balen of in de silo. Het is erg lekker voor de dieren.

Het winterrantsoen is gebaseerd op kuilvoer. “Er zijn veel minder biologische bijproducten die we kunnen gebruiken dan in de conventionele landbouw”, legt de boer uit. Tijdens ons bezoek was hij biologische witlofpulp aan het inkuilen, maar die was dit jaar niet meer te krijgen. “Gelukkig hebben we een goede aanvoer van bijproducten uit een biologische lijn van het bedrijf Meurens Natural in Herve. Dit zijn haver, rijst en cornflakes. Deze bijproducten worden ingekuild (betere bewaring) en worden toegevoegd aan het winterrantsoen in een verhouding van 2,3 kg per koe per dag. Ze zorgen voor eiwitten in het rantsoen en zijn goedkoper dan krachtvoer (in de biologische landbouw is dit krachtvoer 200 euro duurder per ton dan krachtvoer uit de conventionele landbouw). Afhankelijk van de resultaten van de melkcontrole worden ook biologische krachtvoer van Scar verdeeld.

Het voer wordt eenmaal per dag verstrekt bij een distributeur. Dit is een grote stap voorwaarts ten opzichte van de huidige situatie, aangezien de maaltijd 's morgens en' s avonds met een kruiwagen wordt afgeleverd, na het schoonmaken van de voerbakken.

De oude gebouwen zullen nog steeds gebruikt worden om de jonge dieren te huisvesten. - Foto: SB

Er worden onaangekondigde biocharter-nalevingscontroles uitgevoerd door Certisys. De keurmeesters controleren onder meer de samenstelling van het krachtvoer, analyseren het schroot, het ruwvoer, de Meurens-bijproducten en lopen door de weilanden.

Alle runderen worden geïnsemineerd. De keuze van stieren is gebaseerd op het advies van de inseminator, rekening houdend met het budget dat aan deze post is toegewezen. De belangrijkste selectiecriteria zijn de kwaliteit van de poten en hun ligging en het op peil houden van het melkgehalte. De boer is tevreden met het gemiddelde stalgemiddelde van zijn koeien (8200 l) en met de levensduur van zijn dieren. De koeien worden zo laat mogelijk afgevoerd. Fabrice heeft meerdere koeien die 10 jaar oud zijn. Gebruikskruisingen worden uitgevoerd op een klein deel van de melkkoeien.

Wat de gezondheid betreft, worden er geen preventieve behandelingen uitgevoerd. Ontwormen heeft bijvoorbeeld de hulp van de dierenarts nodig. Bij biologisch zijn de interventies gericht. De boer heeft in de winter gist verdeeld. Mineralen kunnen worden verstrekt, maar niet (altijd in gechelateerde vorm).

De overstap naar biologische landbouw heeft geleid tot ingrijpende veranderingen in de manier waarop de boerderij wordt gerund. Fabrice – wiens vrouw niet op de boerderij werkt – kijkt uit naar het moment dat de bouw helemaal klaar is en de verhuizing van de melkveestapel naar de nieuwe stal. Voor hem begint dus binnenkort een nieuwe fase op zijn boerderij, met nog meer comfort als bonus.

Landbouwleven The Rural Publishers Koningsstraat 100 1000 Brussel

Telefoon. abonnement. : 02/730.33.09 Tel. Pub administratie : 02/730.33.15 Tel. Advertenties : 02/730.33.17 Tel. Juridische Dienst : 02/730.33.17

© Rossel & Cie - 2021 — Algemene verkoopvoorwaarden — Copyright — Privacy