Copyright © 2021 Business Insider Nederland. Alle rechten voorbehouden. Registratie of gebruik van deze site is onderworpen aan de algemene voorwaarden en het privacybeleid. Algemene voorwaarden | Privacybeleid | Cookie-overzicht | Adverteren

Boyan Slat. Foto: The Ocean Cleanup

Vandaag, zaterdag 8 september, is het dan eindelijk zover: The Ocean Cleanup begint na vijf jaar testen met het opruimen van de plastic afvalberg in de Stille Oceaan.

Omstreeks 20.30 uur Nederlandse tijd vaart een sleepboot met de plasticvanger de haven van San Francisco uit, langs het gevangeniseiland Alcatraz en onder de Golden Gate Bridge door de Stille Oceaan.

Dit alles is te volgen via een livestream.

The Ocean Cleanup is een initiatief van de 24-jarige Boyan Slat. Sinds 2013 heeft hij bijna 29 miljoen euro opgehaald voor zijn plan om de plastic soep tegen te gaan.

Wetenschappers voorspellen dat in 2050 het gewicht van al het plastic in de wereldzeeën meer zal zijn dan alle vissen bij elkaar.

Al dat afval heeft een grote impact op het leven in de oceanen. Dieren kunnen verstrikt raken in afgedankte visnetten of stikken in stukjes plastic die ze aanzien voor voedsel. Kleine vissen eten ook microplastics, waardoor gevaarlijke chemicaliën in de voedselketen terechtkomen en uiteindelijk terechtkomen in de vissoorten die we vangen en eten.

Dus Slat wil dat probleem aanpakken. Hij begint zijn missie in de Stille Oceaan, in de zogenaamde Great Pacific Garbage Patch. Daar drijft zeker 80.000 ton plastic in de zee, in een gebied dat drie keer zo groot is als Spanje.

“De zee moet schoon zijn. Ik stop niet totdat die oceaan leeg is van plastic", vertelde Slat eerder aan Business Insider.

Het huidige concept is een 600 meter lange U-vormige buis die bedoeld is om plastic op te vangen aan het wateroppervlak. Slat denkt hiermee de plastic afvalberg in het gebied in vijf jaar te halveren. Uiteindelijk zouden er minstens 60 van dergelijke plastic vallen in de oceaan moeten zijn.

"Ons doel is om tegen 2020 alles volledig uitgerold te hebben", mailde een woordvoerder van The Ocean Cleanup.

Maar een groep van vijftien wetenschappers heeft ernstige twijfels over de aanpak van The Ocean Cleanup. Ze geloven dat de methode niet effectief is en mogelijk het leven van vissen en andere dieren kan kosten. Ook is het de vraag of het ingezamelde plastic allemaal gerecycled kan worden.

In de vijf jaar dat The Ocean Cleanup test, zijn de plannen meerdere keren bijgesteld. Oorspronkelijk hadden Slat en zijn team een ​​systeem bedacht waarbij een enorme sump aan de oceaanbodem werd bevestigd. Daar waren wetenschappers sceptisch over.

Toen was het idee om een ​​drijvende megaval te maken, met armen van 100 kilometer lang in een V-vorm. Zware ankers op een diepte van 600 meter moesten ervoor zorgen dat het systeem langzamer door het water bewoog dan het plastic, dat automatisch in de val zou drijven.

Maar testen toonden aan dat de ankers niet stabiel genoeg waren.

Het huidige plan is om een ​​600 meter lange drijvende U-vormige buis op het water te plaatsen, met een scherm tot 3 meter onder het wateroppervlak. Zo moet het plastic afval worden opgevangen. Schepen halen het plastic om de paar maanden op en brengen het naar het vasteland voor verwerking tot nieuwe producten.

In onderstaande video van The Ocean Cleanup zie je hoe dit moet werken:

Omdat het concept al een aantal keer is gewijzigd, is het moeilijk in te schatten hoe effectief het huidige systeem zal zijn.

“Zoals bij elke nieuwe technologie is succes niet gegarandeerd. Dit is precies waarom we blijven testen", zegt een woordvoerder van The Ocean Cleanup tegen Business Insider. "Daarom heeft het huidige systeem nog steeds het bèta-label, totdat alle kinderziektes zijn verholpen."

Iedereen is het erover eens dat er iets moet gebeuren aan de plasticsoep in de oceanen.

Jaarlijks wordt er ongeveer 320 miljoen ton plastic geproduceerd. Slechts 5 procent daarvan wordt gerecycled, wat betekent dat 95 procent ergens op aarde achterblijft. Een groot deel daarvan komt in de wereldzeeën terecht.

Door de zeestroming verzamelt plastic zich op enkele vaste plekken in de oceanen, in zogenaamde gyres. Hier hoopt zich zoveel plastic op dat de gebieden ook wel drijvende vuilnisbelten worden genoemd.

De bekendste van die plekken is de Great Pacific Garbage Patch, een gebied in het noorden van de Stille Oceaan dat drie keer zo groot is als Spanje.

Onderzoekers van The Ocean Cleanup schatten dat de Great Pacific Garbage Patch bestaat uit 1,8 biljoen stukjes plastic, met een gewicht van bijna 80.000 ton.

Het overgrote deel hiervan zijn microplastics: stukjes kleiner dan 5 millimeter. Meer dan 90 procent van het totale gewicht komt echter van grotere stukken, zoals afgedankte visnetten die nog niet zijn afgebroken tot kleine deeltjes.

Er komt voortdurend nieuw plastic afval in de oceanen, dat van de kust naar een van de vijf gyres stroomt. Onder invloed van zonlicht en krachtige golven breken de grote stukken in decennia af tot microplastics. The Ocean Cleanup wil de grote stukken verzamelen die dicht bij het wateroppervlak drijven.

“Het plastic dat in de Great Pacific Garbage Patch terechtkomt, heeft een bepaalde dichtheid en drijfvermogen. Het plastic drijft volgens ons onderzoek in de bovenste meters van de zee", aldus de woordvoerder.

Andere wetenschappers die het probleem hebben onderzocht, denken dat het meeste plastic al is afgebroken en zich op grotere diepte bevindt. Dat maakt het opruimen een stuk ingewikkelder, als dat al mogelijk is.

"The Ocean Cleanup beweert dat ze in 2040 de oceanen van de wereld van plastic zullen hebben vrijgemaakt. Dat is een misleidende bewering", zegt Eben Schwartz van de California Coastal Commission. "In het beste geval kunnen ze een klein percentage van het plastic afval opruimen in de wateren oppervlakte."

Sommige onderzoekers zijn bezorgd dat vissen en ander zeeleven in de drijvende val van The Ocean Cleap zwemmen. Daar kunnen ze het plastic opeten of verstrikt raken in het afval.

Volgens The Ocean Cleanup beweegt het systeem zich langzaam door het water en hebben dieren voldoende tijd om weg te zwemmen. Ook het scherm dat enkele meters onder water uitsteekt, bestaat uit een geheel. Er zitten geen gaten in zoals bij een net, waar dieren doorheen kunnen steken.

De stroming moet onder het scherm door, met organismen die in het water drijven, zoals plankton.

Het plastic wordt om de paar maanden door schepen opgehaald en er wordt altijd gecontroleerd of er zeedieren in de val zitten, aldus The Ocean Cleanup.

De organisatie van Slat heeft onlangs een rapport uitgebracht waarin de impact op het leven in zee in kaart wordt gebracht. De risico's van het systeem zijn laag, concluderen de onderzoekers. Alleen zeeschildpadden die het ingezamelde plastic als voedsel zien, lopen enig risico.

Maar de vijftien geraadpleegde plasticsoepexperts denken dat het drijvende systeem van The Ocean Cleanup vrijwel zeker levens gaat kosten.

En of de constructie plastic op het oppervlak efficiënt kan vasthouden, valt nog te bezien, vertelde oceanograaf Kim Martini onlangs aan CBC. Het is onvermijdelijk dat dingen op de onderdelen zullen groeien. Dit kan het systeem verzwaren, waardoor het overstroomt en plastic eroverheen drijft.

Het is ook mogelijk dat stormen en zware golven de drijvende wand uit elkaar scheuren, waardoor de plastic val zelf in plastic afval verandert. Al beweert The Ocean Cleanup dat het systeem bestand is tegen barre weersomstandigheden.

Ook als The Ocean Cleanup erin slaagt een deel van de plasticberg op te ruimen, is het de vraag of recycling mogelijk is. In tegenstelling tot glas en aluminium is kunststof een stuk moeilijker te hergebruiken. Plastic valt uiteen in kleine stukjes van steeds slechtere kwaliteit. Hoe langer het materiaal wordt blootgesteld aan zonlicht en het zoute water, hoe kleiner de kans dat je er iets nuttigs mee kunt doen.

Volgens The Ocean Cleanup waren de monsters die in eerdere tests werden genomen nog steeds herbruikbaar en van "verrassend goede kwaliteit". De organisatie blijft nieuwe manieren onderzoeken om oceaanplastic te recyclen.

De onderzoekers die de plannen van The Ocean Cleanup kritisch benaderen, beweren niet dat het opruimen van de wereldzeeën onmogelijk is. Ze pleiten alleen voor effectievere oplossingen.

De meeste van die oplossingen zijn erop gericht het plastic zo vroeg mogelijk te onderscheppen, voordat het ver in zee belandt. Oceanograaf Martini stelt daarom voor om de drijvende constructie dicht bij de kust te plaatsen.

Maar The Ocean Cleanup richt zich momenteel op de afvalberg midden in de Stille Oceaan. Ze willen de plasticsoep zo snel mogelijk opruimen om te voorkomen dat deze in kleinere deeltjes uiteenvalt, omdat ze nog moeilijker te vangen zijn en door dieren voor voedsel worden aangezien.

De organisatie van Boyan Slat erkent echter dat er ook iets moet gebeuren aan het nieuwe plastic afval dat vanaf de kust verder de zee in stroomt. Anders wordt het onmogelijk om de oceanen plasticvrij te houden.

"Het zou heel ontmoedigend zijn als we na een paar jaar terug zouden moeten om op te ruimen", zegt de woordvoerder van The Ocean Cleanup. De organisatie overweegt daarom in de toekomst plastic opvangers voor de kust te plaatsen.

Er zijn meer clubs die plastic opruimen voordat het op open zee belandt. Zo heeft Ocean Conservancy sinds 1986 bijna 100 miljoen kilo afval op stranden opgeruimd. En met de Seabin willen twee Australische surfers drijvend afval in havens verzamelen. Almere had vorig jaar de Nederlandse primeur.

Maar dingen kunnen alleen op grote schaal veranderen als de politiek zich ermee gaat bemoeien. Daarom is het positief dat Europa een verbod op plastic wattenstaafjes, borden en bestek wil. Want 40 procent van al het plastic dat jaarlijks wordt geproduceerd, is voor eenmalig gebruik.

De beste manier om het plastic afval in de oceanen tegen te gaan, is door minder plastic te gebruiken.

De Nederlandse overheid wil in 2020 haar energiedoelstellingen halen. Als gevolg hiervan verandert de wetgeving voor ondernemers op het gebied van energiebesparing voortdurend. Wat je moet weten?

Copyright © 2021 Business Insider Nederland. Alle rechten voorbehouden. Registratie of gebruik van deze site is onderworpen aan de algemene voorwaarden en het privacybeleid. Algemene voorwaarden | Privacybeleid | Cookie-overzicht | Adverteren